اصول مهم در کشاورزی ارگانیک
کشاورزی ارگانیک ، سیستم تولید محصولات کشاورزی و دامی است که بهداشت اکوسیستم های کشاورزی را همزمان با تولید غذای سالم و ناب ارتقا می دهد و در آن از مصرف کودهای مصنوعی ، آفتکش ها و تنظیم کننده های رشد و افزودنی های خوراک دام و آنتی بیوتیک ها خودداری می شود. به عبارت دیگر در این سیستم ، تولید محصول به روش طبیعی یعنی هماهنگ با طبیعت و زنجیره طبیعی موجودات زنده صورت می گیرد. برای کشاورزی ارگانیک نام های متفاوت دیگری نیز وجود دارد که برخی از شناخته شده ترین آنها، کشاورزی بیولوژیک ، کشاورزی تجدید شونده و کشاورزی پایدار می باشند. علیرغم اختلافات ظاهری این اسامی ، اصول همگی آنها مشابه است. پروژه هاي تحقيقاتي نشان داده است که کشاورزي ارگانيک باعث افزايش تعداد و گونه هاي وحشي در مزرعه مي گردد. تحقيقات ۷۶ محقق کشورهاي مختلف نشان داد که کشاورزي ارگانيک باعث بهبود چرخه غذايي از باکتريها تا پستانداران مي گردد. زيرا کشاورزي ارگانيک با حيات وحش بصورت دوستانه برخورد مي کند و از مواد شيميايي و سموم کمتر استفاده مي کند. کشاورزي ارگانيک هدفش تشويق و توسعه تنوع زيستي است و گواهي هاي تاييد ارگانيک اين مساله را نيز در نظر دارند.کشاورزي ارگانيک با اکولوژي هماهنگ است و باعث تثبيت بافت خاک ، حفظ چرخه آب ، چرخه کربن ، چرخه مواد غذايي و آلودگي کمتر زمين است.
اصولی که در کشاورزی ارگانیک مدنظر قرار می گیرند عبارتند از:
تناوب زراعی:
توالی زمانی کشت محصولات مختلف را در یک قطعه زمین با ترتیب ثابت ، تناوب زراعی گویند. تناوب زراعی مطلوب،باعث افزایش عملکرد محصولات مورد کاشت (نسبت به کاشت مستمر آنها در یک قطعه زمین) گشته و همچنین باعث حفاظت آب و خاک شده و بازده اقتصادی کار و سرمایه را افزایش می دهد. اگر تناوب زراعی را در زمین به درستی رعایت کنیم، نه تنها جمعیت آفات و علف های هرز و استفاده از علف کش ها به مرور زمان کاهش می یابد بلکه میزان بهره وری از زمین نیز زیاد می شود.
استفاده از کودهای ارگانیک، کودسبز، کمپوست، خاکبرگ، مالچ و کودهای زیستی:
کودهای ارگانیک آن دسته مواد غنی کننده خاک هستند که در طبیعت موجود بوده یا با فرآیند کاملا طبیعی، بدون کمک عناصر یا افزودنی های مصنوعی تولید می شوند.کودهای سبز نیز گیاهان پوششی هستند که برای اصلاح ساختمان خاک و حاصلخیزی آن به کار می روند. عموما از گیاهان تیره به عنوان کود سبز استفاده می شود. کمپوست حاصل فرآیند تجزیه طبیعی مواد گیاهی و دامی است که از برگ ها، پوست میوه ها یا فضولات دامی تشکیل می شود. برای تهیه خاکبرگ، هرگونه برگ درختان و درختچه های خزان کننده را می توان استفاده کرد.
مالچ یا خاکپوش ، هرگونه موادی را گویند که به عنوان یک پوشش روی سطح زمین پوشیده و از آن برای نگهداری رطوبت خاک، کنترل علف های هرز و خنک نگهداشتن خاک استفاده می شود. کودهای زیستی به مواد حاصلخیزکننده حاوی تعداد کافی از یک یا چندگونه از ارگانیسم های مفید خاکزی اطلاق می شود که روی مواد نگهدارنده مناسبی عرضه می شوند.
کنترل علف های هرز بدون استفاده از مواد شیمیایی:
در سیستم ارگانیک با استفاده از تناوب زراعی، شخم دستی، کاربرد خاکپوش یا مالچ، کود سبز و ضدعفونی کردن خاک میتوان بدون وارد کردن علف کش های شیمیایی، مهمانان ناخوانده مزرعه را کنترل کرد.
ضدعفونی کردن غیرشیمیایی خاک:
ضدعفون کردن خاک با بخار و با استفاده از انرژی خورشیدی از روش های جایگزین غیرشیمیایی محسوب می شوند.
مدیریت آفات و بیماری ها:
در کشاورزی ارگانیک برای مدیریت آفات و بیماری ها می توان از روش های زیر استفاده نمود:
روش های مکانیکی:
مانند جمع آوری آفات با دست و له کردن آنها
روش های فیزیکی:
استفاده از شعله افکن برای سوزاندن علف های هرز و بقایای گیاهان، حصار و توری، نصب تله، کارت های رنگین و چسبان، ظروف حاوی مایع شیرین و تله های فرومونی
روش های زراعی:
استفاده از عملیاتی مانند شخم، آبیاری و تناوب زراعی در کنترل آفات، انتخاب گیاه مناسب، انتخاب تاریخ کشت مناسب، استفاده از ارقام مقاوم و کشت گیاهان همراه
روش های بیولوژیکی:
استفاده از دشمنان طبیعی آفات:
در کشور ما در سال های اخیر تولید و رهاسازی زنبور تریکوگراما در مزارع برنج، پنبه، ذرت، باغ های انار و سیب برای کنترل آفاتی چون کرم ساقه خوار برنج، کرم قوزه پنبه، کرم ساقه خوار ذرت، کرم گلوگاه انار و کرم سیب گسترش قابل توجهی داشته است.
کشتزار پايگاه تخصصي آموزش کشاورزي و فروشگاه آنلاين کشاورزي بذر ، کود ،سم و ابزار آلات باغباني.
منبع: کشتزار
ترجمه و ويرايش فني توسط تيم تخصصي کشتزار
کشتزار اين مقاله را براي اولين‌بار منتشر کرده‌است، لذا نقل مطلب بدون درج لينک فعّال کشتزار اخلاقي نيست.
