هلو

هلو (Prunus persica) گیاهی است از خانواده گل سرخ و زیرخانواده پرونوییده و جنس پرونوس. هلو در دوران پیش از تاریخ در كشور چین كاشته می شد و از طریق جاده ابریشم به ایران آورده شد.

تاریخچه

برخلاف آنچه كه از نام علمی هلو استنباط می شود منشا آن ایران نیست. اما از آنجایی كه اروپاییان نخستین بار این گیاه را در ایران مشاهده كردند آن را پرونوس پرسیكا نامیدند. یونانیان و عمدتاً رومیان هلو را از ایران به سرتاسر اروپا و انگلستان گسترش دادند. هلو تقریباً ۴۰۰-۳۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، روانه اروپا شد. سیاحان قرون شانزده و هفده میلادی نخستین كسانی بودند كه هلو را با خود به قاره آمریكا بردند. سیاحان پرتغالی هلو را به آمریكای جنوبی و همتایان اسپانیا یی شان آن را به آمریكای شمالی بردند. به تدریج هلو توسط بومیان آمریكایی و مهاجران اروپایی از آمریكای شمالی به جنوب كانادا راه یافت و امروزه در اكثر ایالت های آمریكا كاشته می شود.

در آسیا نیز هلو از چین به ژاپن راه یافت. هلو در فلسفه تائو، آیین فلسفی كه در چین باستان پا گرفت، مظهر طول عمر انسان است. در اسطوره شناسی چین «هسی وانگ مو» مادر باغ هلو، هر سه هزار سال یك بار در هنگام رسیدن میوه های هلو ظاهر می شود تا از آن اكسیر جاودانگی خدا تهیه شود. در اسطوره شناسی روم، هلو میوه الهه ونوس است و ماگنوس آن را ماده محرك جنسی می داند. در برخی از یادداشت های به جا مانده از دوران باستان هلو، مظهر جاودانگی، صداقت و حقیقت است. میوه هلو با برگی كه به آن متصل است نشانه یكپارچگی قلب و زبان است. مصریان باستان هلو را به عنوان پیشكش تقدیم بارگاه خدایان می كردند. لشكركشی های اسكندر كبیر باعث شد كه نئوفراسطوس در سال ۳۹۲ پیش از میلاد از هلو به عنوان میوه ایران یاد كند. كنفسیوس نیز از هلو در كتاب خود نامی به میان می آورد.

گیاه شناسی
هلو گیاهی است درختی و كوچك با تاج پوشش گسترده به طول ۵/۳-۲ متر. درخت هلو معمولاً عمر كوتاهی دارد و تنها ۲۰-۱۵ سال دوام می آورد. طول عمر درختان هلویی كه در باغ های پرورشی كاشته می شوند بسیار كمتر از این رقم است و معمولاً این درختان چیزی در حدود هشت سال عمر می كنند. برگ ها باریك و دارای راس نوك تیز هستند. برگ ها از نمای نیمرخ داسی شكل به نظر می رسند. گل ها از صورتی كم رنگ تا قرمز جگری و ارغوانی متغیرند و قطری معادل ۵/۲ سانتی متر دارند. گل ها معمولاً به طور منفرد بر روی ساقه گل پدیدار می شوند. گلبرگ ها می توانند بزرگ و پرزرق و برق یا كوچك و كم جلوه باشند. گل از جوانه جانبی مستقر بر روی ساقه های یك ساله به وجود می آید.
در هلوهای زینتی گل دارای گلبرگ های بسیار و ظاهر میخك مانند است و رنگ آن از صورتی تیره تا سفید متغیر است. گیاه هلو خود بارور است و معمولاً نیازی به گرده افشانی ندارد. میوه آن جزو میوه های هسته دار است و مزوكارپ یا میان بر همان گوشت میوه است. در بیشتر ارقام هلو، میوه ۵-۳ ماه پس از شكوفه دادن می رسد. البته در شمار اندكی از واریته ها نیز طول دوره رسیدن میوه ممكن است شش ماه به طول بینجامد.

 

 

وضعیت تولید در جهان
سالانه ۱۱۳۲۲ هزار تن هلو در سرتا سر جهان تولید می شود كه كشور چین با تولید ۳ میلیون تن در سال بزرگترین تولید كننده این محصول در جهان است و پس از آن به ترتیب ایتالیا با تولید ۴/۱ میلیون تن، آمریكا با ۳/۱ میلیون تن، اسپانیا با ۹ هزار تن، یونان با ۶۰۰ هزار تن، فرانسه با ۴۶۰ هزار تن، تركیه با ۴۰۰ هزار تن، شیلی با ۲۷۵ هزار تن، ایران با ۲۶۷ هزار تن و بالاخره آرژانتین با ۲۵۴ هزار تن، مقام های دوم تا دهم را به خود اختصاص می دهند. میزان تولید سالانه هلو در كشور چین از ۱۹۸۰ به بعد به پنج برابر مقدار قبلی افزایش یافت به طوریكه امروزه میزان تولید آن با سایر كشورهای تولید كننده قابل مقایسه نیست. در ایالات متحده نیز كالیفرنیا كه بزرگترین تولید كننده این محصول در آن كشور به شمار می آید، ۷۵-۷۰ درصد كل هلوی ایالات متحده را تامین می كند. انواع هلویی كه در آنجا تولید می شوند عبارتند از: هلوی كلینگ، هلوی بدون هسته هلوی انجیری و هلوی آلبرتا و هلوی زعفرانی و انواع شلیل ها. ایالت های كارولینای جنوبی و جورجیا نیز به ترتیب دومین و سومین تولیدكننده های بزرگ هلو در آمریكا هستند.

 

احداث باغ هلو

چون عمر هلو یا شلیل نهایتآ ۱۰سال می باشد پس بنابراین نیاز به یک نوع درخت پایه مثل گلابی یا سیب داریم که من به شخصه گلابی را به سیب ترجیح می دهم چون قیمت گلابی همیشه بالاتراز سیب بوده وباروری بیشتری نیزدارد.
برای احداث ابتدا باید زمین مورد نظر را تسطیح کرده وبه عمق ۶۰سانتیمتر شخم میزنیم.  پس ازشخم اقدام به زدن جوی های کوچک(جوی خربزه)با فاصله ی ۴٫۵تا۵متر از یکدیگرمیکنیم (۴٫۵برای باغ های کوچک/۵برای باغ های بزرگ)

پس از زدن جوی ازیک سابسویلر(زیرشکن)یک تیغه به ارتفاع ۱٫۲۰تا۱٫۵متری برای شکافتن داخل جوی ها استفاده می کنیم.  با این کار دیگراحتیاج به کندن گودال بزرگ نداریم برای کاشت برداشتن ۲ بیل خاک کافی است. سپس به فاصله ۱٫۵مترازیکدیگر اقدام به کاشت میکنیم .

هرسه درخت باید۲درخت اول هلو یا شلیل و۱درخت گلابی یا سیب باشد.
دراین روش کاشت هم هزینه کندن گودال تقریبآبه ۰میرسدهم درزمان صرفه جویی میشودوهم رشددرخت فوق العاده میشودبا این روش درخت هلویاشلیل میتواند دریکسالگی به بار نوبر بنشیند.
اگرباروش قرق آبی آبیاری میکنید درسال اول دراین باغ میتوانیدهرنوع محصول صیفی که دلخواه تان است بکارید که این کاربرای تقویت درخت نیز خیلی مفیداست. اما درسال دوم فقط میتوانید اقدام به کاشت هندوانه کنید ، چون درسال دوم بخاطر شاخ وبرگ زیاد درخت بر زمین سایه می اندازد.
اگر قصددارید این باغ یا هرباغ دیگررا به صورت قطره ای آبیاری کنیدبرای اینکه از شرعلفهای هرز درامان باشید، درپایین تنه هردرخت یک بطری نوشابه ۱٫۵لیتری را به صورت در باز وبرعکس درعمق ۲۰تا۳۰سانتیمتری قراردهید سپس ته بطری را بازکرده  وقطره چکان لوله آبیاری رادرون آن قرار دهیدبا این کارچون آب به درون بطری ودرعمق ۲۰تا۳۰سانتیمتری ریخته می شودبنابراین رشدعلفهای هرز به حداقل خودمی رسد.

 

انواع ارقام هلو

 

نام: هلو زعفرانی زود رس	نام: هلو انجیری خونی و عسلی	نام: هلو آلبرتا
منشا: چین	منشا: چین	منشا: چین
زمان رسیدن میوه: اواخر تیرماه	زمان رسیدن میوه: اواخر تیرماه	زمان رسیدن میوه: پیش رس و دیر رس
رنگ میان: زرد و هسته جدا	رنگ میان: سفید و خونی	رنگ میان: زرد و درشت
عمر اقتصادی: ۱۰ سال	عمر اقتصادی: ۱۰ سال	عمر اقتصادی: ۱۵ سال
پایه: شفتالو بذری	پایه: شفتالو بذری	پایه: شفتالو بذری
تحمل سرمای زمستانی: -۲۵c الی -۳۰c	تحمل سرمای زمستانی: -۲۵c الی -۳۰c	تحمل سرمای زمستانی: -۲۵c الی -۳۰c

منبع: کشتزار
ترجمه و ويرايش فني توسط تيم تخصصي کشتزار

کشتزار اين مقاله را براي اولين‌بار منتشر کرده‌است، لذا نقل مطلب بدون درج لينک فعّال کشتزار اخلاقي نيست.