گیاهان دارویی

گیاه دارویی خارشتر

مشخصات

نام فارسی خارشتر
نام علمی

 Alhagi persarum Boiss

نام عمومی

 Camels thorn

تیره گیاهی

Faba ceae

نام تجاری

 Camels thorn

گیاه دارویی خارشتر
گیاهشناسی :

خارشتر گیاهی است پر شاخه ، دارای ساقه و شاخه های خاردار با برگهای ساده و کوچک و تکی. گلهای آن تکی ، ارغوانی رنگ. از اختصاصات آن این است که میوه های بند بند با ظاهر منظم دارد. دارای واریته های متعددی است که بعضی از آنها در نواحی جنوبی ایران یافت می گردند. بر اثر فعالیت حشره ای از خانواده سخت بالپوشان بر روی این گیاه ، نوعی ماده قندی به نام ترنجبین ایجاد می شود که در واقع نوعی مان به شمار می رود. البته این گیاه در همه نواحی ایران ایجاد ترنجبین نمی کند.

بخش مورد استفاده :

ترنجبین گیاه و یا عرق حاصل از قسمت های هوایی گیاه

کاربرد در طب سنتی :

الف – گیاه تام :

به آن حاج یا خارشتر می گویند.رازی گفته است که چکاندن عصاره برگهای خشک گیاه در بینی در رفع سردرد موثر است. گل گیاه را برای بواسیر بسیار مفید دانسته اند. دانه های آن را پادزهر سموم و باز کننده مجاری دچار گرفتگی می دانند. همچنین عصارهسایر قسمت های گیاه را در زخم های دونده (در جای خود بهبود می یابند و در جای دیگر ظاهر می شوند) سودمند دانسته اند. روغن آن که از آب تازه تهیه شده باشد برای درد مفاصل موثر است.

ب – ترنجبین :

به نام مانیامن ملین و مسهل خفیف است . این ماده نیازی به پختن ندارد و بر اثر ماندن یک شب در مکان معمولی کپک می زند . آن را در آب حل می کنندو می خورند. گفته شده که عطش را نیز رفع می کند و تسکین دهنده التهاب گلو و رفع کننده تب می باشد. مثانه را پاک می کند و استفراغ را تسهیل می نماید و قولنج را برطرف می کند. صفرا آور ملایم است و گفته شده برای چاق شدن هم می تواند مورد مصرف قرار می گیرد. تحریک کننده شهوت و خارج کننده اخلاط سوزاننده است و خوردن آن با آب پنیر و روغن گاو در سختی دفع ادرار موثر بوده است. با این حال برای طحال مضر است.

ج – عرق خارشتر :

عرق حاصل از سر شاخه های گیاه به عنوان ادرار آور و دفع سنگهای کلیوی مصرف می شود.

نحوه آماده سازی برای مصرف :

مطالعه علمی در این زمینه وجود ندارد. بهتر است از گیاه یا ترنجبینی که احتمال آلودگی به خاک دارد استفاده نشود. با این حال از قدیم معمولا از عرق گیاه استفاده می شود. در مورد ترنجبین حدود ۱۵ تا ۲۰ گرم در کودکان و ۵۰ تا ۱۰۰ گرم را در بزرگسالان در آب گرم می ریزند و پس از گذشت چند دقیقه و صاف کردن مصرف می کنند.

مصرف در دوران بارداری و شیر دهی :

مطالعه ای در این زمینه وجود ندارد. بنابراین توصیه نمی شود.

تداخلات دارویی :

مطالعه ای در این زمینه وجود ندارد. با این حال به دلیل اثر ملینی به نظر می رسد ممکن است جذب داروها را کاهش دهد. بنابراین حداقل با دو ساعت  فاصله با داروهای دیگر مصرف شود.

مهمترین ترکیبات :

بر روی ترکیبات گیاه کار زیادی صورت نگرفته است. در ترنجبین ترکیبات قندی شامل ساکاروز وجود دارد.

منبع :

دکتر مهدی وزیریان ، دکتر محمد تحویل زاده ، دکتر مینا نیرومند چراغی

ویرایش فنی :

تیم تخصصی کشتزار

کشتزار اين مقاله را براي اولين‌ بار منتشر کرده‌است، لذا نقل مطلب بدون ذکر نام  و درج لينک فعّال ” کشتزار ” اخلاقي نيست و پیگرد قانونی دارد.

 “ کشتزار ” جامعترین و بروزترین پايگاه تخصصي آموزش های کشاورزي ، باغبانی و  فروشگاه آنلاين  بذر ، کود ،سم و ابزار آلات باغباني در ایران.

کانال تلگرام کشتزار

نظر دهید